Image courtesy of www.lidcoproducts.com
Vinyl Application Tool หรือ Squeegee ( อ่านว่า สะ–ควี–จี้ ) หรือที่เราเรียกกันว่า ที่รีดสติกเกอร์ มีขายกันอยู่หลายแบบ หลายสี ซึ่งส่วนใหญ่จะผลิตจาก พลาสติก, ไนล่อน (Nylon), เทฟล่อน (Teflon®) และ สักหลาด (Felt) ถ้าถามว่า Squeegee มีความสำคัญแค่ไหน? คำตอบคือ สำคัญมาก สำหรับการติดตั้งสติกเกอร์นั้น Squeegee คือสิ่งที่อยู่ระหว่างผู้ติดตั้งกับงาน จึงมีความสำคัญต่อการติดตั้งสติกเกอร์ว่า จะออกมาเรียบร้อยดีหรือไม่
Squeegee ทำหน้าที่หลักๆ อยู่ 2 ประการคือ การกดแรงเพื่อให้กาวของสติกเกอร์ติดกับพื้นผิว และ การไล่อากาศออกจากการติดสติกเกอร์ ดังนั้นถ้าขอบของ Squeegee มีรอยบิ่นแหว่ง ไม่เรียบ ก็จะไม่สามารถไล่อากาศออกได้หมด ส่งผลให้มีฟองอากาศเกิดขึ้นได้ เราจึงจำเป็นต้องใช้ Squeegee ที่อยู่ในสภาพดี ขอบเรียบ ในการติดตั้งงานให้ได้ดี
สำหรับการติดตั้งบนพื้นผิวเรียบ ขอบที่เรียบตรงของ Squeegee สำคัญกว่าเรื่องวัสดุที่ใช้ผลิต แต่สำหรับพื้นผิวที่มีหัวหมุด เป็นลอนโค้ง หรือ เป็นลอนหยัก Squeegee ที่ยืดหยุ่นได้ ก็จะช่วยให้ติดงานได้ง่ายและสะดวกขึ้น ส่วนสีของ Squeegee ในปัจจุบัน ไม่มีผลต่อคุณภาพของ Squeegee แต่ในสมัยก่อน Squeegee สีเงินหรือสีทอง มักจะเป็น Squeegee ที่ทำจากไนล่อน
ประวัติเกี่ยวกับสติกเกอร์และ Squeegee เริ่มจากการผลิตสติกเกอร์ Cast และ Calendered ในปี 1972 ซึ่งเป็นกาวแบบ Permanent เท่านั้น หลังจากนั้นในปี 1976 3M ได้ผลิตสติกเกอร์ที่เป็นกาวแบบ Positionable โดยใช้ชื่อว่า 3M ControlTac™ ซึ่งในสมัยนั้น ยังใช้การตัดสติกเกอร์และการพิมพ์สกรีน และยังต้องใช้ Premask (ฟิล์มยก) รีดทับด้านหน้า เพื่อความสะดวกในการติดตั้ง การเลือกใช้ Squeegee ในสมัยนั้น จึงเป็นเรื่องง่าย เพราะว่า สติกเกอร์มี Premask และ Squeegee ก็รีดได้ง่ายบน Premask จึงมีแค่ Squeegee ที่ทำจากพลาติก และ 3M P.A.-1 Gold Nylon Applicator ที่ทำจากไนล่อนให้เลือกใช้ แต่ผู้ติดตั้งส่วนมากก็จะเลือกใช้ Squeegee ของ 3M เพราะว่า สติกเกอร์ที่มี Premask ต้องใช้แรงกดในการรีดมากกว่า Squeegee ที่ทำจากไนล่อน จะแข็งกว่าแบบที่ทำจากพลาสติก ราคา Squeegee ของ 3M ในยุคนั้นแพงกว่าแบบพลาสติกทั่วไปถึง 2 เท่า แต่อายุการใช้งานนานกว่าถึง 10 เท่า จึงได้รับความนิยมอย่างมาก
ต่อมาในปี 1993 เริ่มมีการพิมพ์แบบดิจิตอล ระบบ Electrostatic โดยผู้ผลิตเครื่องพิมพ์อย่างเช่น 3M Scotchprint และ Xerox Colorgrafx แต่งานพิมพ์ก็ยังต้องมีการเคลือบฟิล์มอยู่ดี เราจึงยังคงใช้ Squeegee ของ 3M กันต่อ แต่เริ่มจะมีปัญหาในเรื่องรอยขูดขีด บนผิวหน้าของฟิล์มเคลือบ เพราะ Squegee ที่ทำจากไนล่อน แข็งเกินไป หลังจากนั้นจึงเริ่มมีการผลิต Squeegee แบบอื่นๆ เพื่อใช้งานในรูปแบบที่แตกต่างกันจนถึงในปัจจุบัน แต่หลักๆ แล้ว เราแยกประเภทของ Squeegee ได้จากวัสดุที่ใช้ในการผลิต ดังนี้
Plastic Squeegee ทำจากพลาติก ราคาถูกที่สุด ใช้งานได้ทั่วไป มีหลายสีแล้วแต่ผู้ผลิต มักจะเป็น Squeegee ที่นิ่มกว่า ไม่แข็ง ยืดหยุ่นได้ดี แรงเสียดทานในการรีดต่ำ ช่วยให้รีดสติกเกอร์ที่เคลือบฟิล์มได้ง่ายและรอยขูดขีดน้อย แต่ขอบของ Squeegee จะสึกเร็วกว่า ใช้งานได้ไม่กี่ครั้งหรือใช้แล้วทิ้ง ต้องคอยระวังเรื่องขอบของ Squeegee ถ้าเกิดบิ่นหรือชำรุด ไม่เรียบ ควรเปลี่ยนอันใหม่ทันที สำหรับใช้กับงานติดตั้งทั่วไป จะใช้งานได้ง่ายขึ้นกับสติกเกอร์ที่ไม่หนามาก เข้าลอนโค้งเว้าได้ง่ายขึ้น ลดปัญหาเรื่องการเกิดรอยยับบนงาน อย่างเช่น สติกเกอร์ติดรถที่มีโค้งเว้า, งานตัดสติกเกอร์ที่ไม่ได้ติด Premask และ งานพิมพ์สติกเกอร์ที่ไม่ได้เคลือบฟิล์ม ปกติราคาจะอยู่ที่ 100 – 150 บาท
3M P.A.-1 Blue Applicator
Avery White Squeegee
Nylon Squeegee ทำจากไนล่อน ยืดหยุ่นน้อยกว่า Squeegee ที่ทำจากพลาสติก แข็งกว่า ทนทานกว่า ใช้งานได้นานขึ้น แต่แรงเสียดทานในการรีดสูงกว่า รีดสติกเกอร์ที่เคลือบฟิล์มยากขึ้น และยังเกิดรอยขูดขีดได้มากว่า สำหรับใช้กับงานติดตั้งทั่วไป บนพื้นผิวเรียบ หรือโค้งเล็กน้อย อย่างเช่น งานพิมพ์สติกเกอร์ที่เคลือบด้วยฟิล์มเคลือบ และ สติกเกอร์ตัดที่ติดทับด้วย Premask และยังมี Avery Blue Rigid Nylon/Felt Squeegee ที่ทำจากไนล่อน แต่อีกด้านนึงจะมีการหุ้มผ้าสักหลาด จึงใช้งานได้เหมือนกับมี Squeegee ทั้งแบบ Nylon และ Felt ในอันเดียวกัน ปกติราคาจะอยู่ที่ 200 – 250 บาท
3M P.A.-1 Gold Applicator
Avery Blue Felt Squeegee
Teflon® Squeegee ทำจากเทฟล่อน จะแข็งกว่าแบบอื่น ยืดหยุ่นได้น้อยกว่า แต่แรงเสียดทานในการรีดน้อยที่สุด ทำให้รีดสติกเกอร์ที่เคลือบฟิล์มได้ง่ายกว่า Squeegee ที่ทำจากพลาสติก ขอบของ Squeegee ทนทานกว่า Squeegee ที่ทำจากไนล่อน สำหรับใช้กับงานติดตั้งสติกเกอร์ที่ต้องการแรงกดรีดมากเป็นพิเศษและไม่ต้องการให้เป็นรอยขูดขีด ไม่ควรใช้กับสติกเกอร์ที่มี Premask อย่างเช่น สติกเกอร์ติดรถสีเงินมันวาว (Chrome) และ ฟิล์มตกแต่งผิวเรียบที่หนากว่าปกติ ปกติราคาจะอยู่ที่ 250 – 550 บาท
Lidco Teflon™ Squeegee
WET EDGE Squeegee
Felt Squeegee ทำจากสักหลาด จึงนิ่มและรีดสติกเกอร์ได้ง่าย โดยไม่มีรอยขูดขีด ความยืดหยุ่นแตกต่างกันแล้วแต่ผู้ผลิต จะยิ่งนิ่มขึ้น หลังจากใช้งานบ่อยขึ้น แต่จะเก็บฝุ่นได้ง่าย จึงต้องเปลี่ยนอยู่บ่อยครั้ง สำหรับใช้กับงานติดตั้งที่เรื่องรอยขูดขีดเป็นเรื่องสำคัญ อย่างเช่น สติกเกอร์ติดกระจก, สติกเกอร์ใสที่เป็นวัสดุโพลีเอสเตอร์ (PET), งานพิมพ์สติกเกอร์ที่เคลือบด้วยฟิล์มแบบมัน, สติกเกอร์กระดาษ และ วอลล์เปเปอร์แบบมีกาวในตัวที่ผิวหน้าขรุขระ ปกติราคาจะอยู่ที่ 350 – 450 บาท
MACtac Felt Squeegee
Yellotools Feltbloc Halfmoon
Squeegee ที่ผลิตโดย Yellotools (เยอรมัน) ที่มีหลายขนาด หลายรูปแบบ ทั้งแบบโค้ง แบบสีเหลี่ยมคางหมู และแบบที่มีทั้งมุมโค้งและมุมฉาก
Yellotools ProWrap
Squeegee สีเหลี่ยมคางหมู ยาว 3.7” / 2.7” มุมโค้งทั้ง 4 ด้าน
Yellotools ProBasic
Squeegee สีเหลี่ยมผืนผ้า ยาว 4” มุมโค้ง 3 ด้าน มุมฉาก 1 ด้าน
Yellotools YelloMaxx
Squeegee สีเหลี่ยมผืนผ้า ยาว 6” มุมโค้ง 3 ด้าน มุมฉาก 1 ด้าน
Yellotools ProWrap Duo
Squeegee สีเหลี่ยมคางหมู ยาว 6” / 4” มุมโค้งทั้ง 4 ด้าน
Yellotools AllStar
Squeegee ที่ด้านข้างตรง ยาว 4” ด้านบนโค้ง มุมลาดเอียง 30 ํ
Yellotools Yellomini “Hang-Loose”
Squeegee ขนาดเล็ก สำหรับงานติดรถ มีทั้งแบบ 45 ํ และ 90 ํ
Squeegee ที่ผลิตโดย Yellotools (เยอรมัน) ที่มีหลายความแข็งให้เลือก ตั้งแต่ 40 ํ – 93 ํ Shore (หน่วยวัดความแข็งในรูปแบบของการยืดหยุ่น) เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้ติดตั้งที่อาจจะพบกับเครื่องมือที่เหมาะกับสไตล์การติดตั้งของตัวเอง
ProWrap Green (Extra-soft) : 40 ํ Shore
ProWrap Blue (Soft) : 62 ํ Shore
ProWrap Gold (Medium-soft) : 72 ํ Shore
ProWrap Orange (Medium-hard) : 82 ํ Shore
ProWrap Black (Hard) : 88 ํ Shore
ProWrap Teflon (Extra-hard) : 93 ํ Shore
นอกจากนี้ ยังมีอุปกรณ์เสริมสำหรับ Squeegee เพื่อช่วยให้การติดตั้งง่ายขึ้นและยังช่วยลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นระหว่างการติดตั้งได้อีกด้วย อย่างเช่น แถบหุ้ม Squeegee ซึ่งมีให้เลือกหลายประเภทตามประเภทของสติกเกอร์ที่ติดตั้ง จะช่วยป้องกันรอยขูดขีดบนชิ้นงานที่เราติดตั้ง เป็นแบบใช้แล้วทิ้ง เพื่อป้องกันฝุ่นที่อาจจะติดอยู่กับแถบหุ้ม ที่จะทำให้งานเป็นรอยหรือเสียหายได้ แทนที่จะใช้ผ้าขาวหุ้มขอบของ Squeegee ซึ่งทำให้ขอบของ Squeegee หนาขึ้น แรงกดในการรีดสติกเกอร์ลดลง และยังสกปรกอีกด้วย
Yellotools YelloWings
ใช้กับ Yellotools ProWrap
YelloWings Felt
แถบสักหลาด มีกาวในตัว
YelloWings Micro
แถบไมโครไฟเบอร์ มีกาวในตัว
YelloWings Teflon
แถบเทฟล่อน มีกาวในตัว
ในปัจจุบัน เราติดสติกเกอร์บนพื้ผิวหลายประเภท ทั้งเรียบและโค้ง ทั้งนิ่มและแข็ง สติกเกอร์ที่ติดก็มีหลายประเภท ทั้งฟิล์มบางๆ งานพิมพ์ที่เคลือบฟิล์มและไม่เคลือบ สติกเกอร์ตัด ทั้งมี Premask (ฟิล์มยก) และไม่มี หรือจะติดสติกเกอร์บนตัวถังรถ ที่ทั้งโค้งเว้าและมีร่องหลายรูปแบบ จึงไม่มี Squeegee แบบใดแบบหนึ่งที่ใช้งานได้ทุกรูปแบบ จึงต้องเลือกใช้ Squeegee ที่เหมาะกับแต่ละงาน และที่สำคัญคือ เหมาะกับวิธีการรีดและแรงกดที่เราใช้ เราจึงต้องเลือก Squeegee ที่เหมาะกับตัวเราเองเป็นสำคัญ ไม่ใช่ตัดสินจากยี่ห้อหรือราคา